Storia dell’antica Abbazia e del Santuario
di Nostra Signora di Vezzolano
Del Sac. Cav. Antonio Bosio

/240/

Documento.

Ecco il primo documento, che finora si conosca, riguardante Vezzolano, il quale quantunque pubblicato nel 1 Vol. Chartarum monumen histor. patriæ a col. 713, tuttavia per la sua importanza, credo utile di ristampare in queste memorie: esso è del 1095 (Fu estratto da copia autentica del secolo XVIII esistente negli archivi generali, Ab. Vezzolano, masso 1. N. 1)

Anno ab incarnacione Domini nostri Jhu̅ Xpi̅ millesimo nonagesimo quinto tercio kalendas martii indictione tertia presentia bonorum hominum quorum nomina subter leguntur. Per signum et cartulam que in suis manibus tenebant Ardiccio filius quondam Vilielmi et Amedeus germanus eiusdem et Anselmus atque Otto filii quondam tetonis seu Otto filius quondam Nel testo: Unifredi
vedi Correzioni
Uuifredi et Guido filius Arduini et uxores eorum diuino amore compulsi non premio uel qualibet adulatione seducti inuestierunt Theodulum qui cognominatur Fanto et Egidium sancte Veciolanensis ecclesie officiales et super altare eiusdem ecclesie posuerunt eamdem inuestituram nominatiue de eadem ecclesia et de rebus quas ipsa ecclesia nunc tenet uel postmodum habitura est ita ut isti suprascripti presbiteri et sequaces eorum habeant regimen et omnem potestatem predicte ecclesie et rerum ad eam pertinentium et pertenturam atque inuestituram seu electionem presbiterorum et clericorum faciendam absque omni mundano et conuento premio nec suprascripti patres et matres eorumque heredes habeant licentiam seu potestatem per quod libet ingenium ullamque occasionem que fieri possit dandi uel inua- /241/ sandi aut alienandi de rebus ipsius ecclesie uel requirendi seu exigendi aliquod premium aut usum uel conditionem ab ipsa...... aliquibus rebus nunc uel in futuro ad eam pertinentibus ipsa autem ecclesia cum presbiteris clericis presentibus et futuris rebusque nunc et postmodum ad eam pertinentibus in sua libera permaneat..... supra scriptorum patrum matrum filiorum eorumque heredum absque omni eorum contradicione uel molestacione preter ad alienandum si opus...... dictam ecclesiam cum presbiteris clericis et omnibus rebus ad ipsam uel ipsos...... absque omni premio nisi pro anime sue mercede: Ipsi tamen presbiteri et clerici eorum... habeant potestatem dandi uel alienandi de rebus ipsius ecclesie utilitatem liceat autem ipsis presbiteris et clericis presentibus uel futuris inuenire presbiteros seu clericos quos putaverint ad seruiendum Deo idoneos. et eosdem elligere in eadem ecclesia. iam dicti uero presbiteri et clerici presentes et futuri cobahitare et communiter uiuere et conuersari debent in predicta ecclesia secundum canonicam regulam sine aliqua diuisione uel proprietate. Quod si aliquis uel aliqui illorum instigante diabulo in ipsa uita seu conuersatione manere noluerit et alios inquietare conatus vel conati fuerint dato sibi spatio penitendi gratia et reprobata malitia a confratribus uel confratre recipiantur. Sin autem in eadem malitia perseuerauerint comuni fratrum consilio ab ecclesia separentur et non habeant potestatem requirendi quidquam de rebus quas secum in predicta ecclesia tulerint uel dederint aut pro ipsa expenderint si autem omnes quod absit diabolico instinctu secundum predictum canonicum ordinem uiuere et cohabitare spreuerint concesso tamen spatio pro peni- /242/ tentia si reuerti neglexerint clerici habeant potestatem illos eiiciendi et alios idoneos supradicto ordine elligendi et canonico ordine uiuant. Hec autem liberalitas presbiterorum ecclesie et clericorum rerumque ad eam pertinentium ideo a supradictis dominis scilicet ardicione Amedeo Anselmo et Ottone et item Guidone et Ottone et ab omnium supradictorum amoribus est facta ut omnium parentum suorum uiuorum ac defunctorum anime cunctorum bonorum que in eadem ecclesia orationibus missis elemosinis uel uigiliis omnibusque modis quibus bonum fieri potest facta fuerint in vita et post mortes participes sint. Hec autem supradicta bona etiam omnibus illis proficiant qui auxilium presidium subsidium atque consilium eidem ecclesie prestiterint ut in ista libertate permaneat. Idem quoque supradicti domini Ardicio et ceteri ut huius liberalitas cartule a se et ab omnibus suis heredibus firmiter inuiolabiliterque seruetur talem penam sibi suisque heredibus qui eam quolibet modo inquietare molestare corumpere aut contaminare conatus fuerit uel tentauerit indixit imposuit fieri precepit centum libras optimi argenti ecclesie seu eius officialibus debere persolui et tamen post solutam penam sanxerunt eamdem libertatem firmara manere et ut quod ratione actum est non solum pecuniaris pene timore uerum etiam anathematis pauore inconcussum et incontaminatum permaneat superna..... eum qui hanc libertatem quomodolibet coruperit uiolauerit uel destruxerit cum Iuda traditore pessime et Datham et Abiron... anathemate perpetuo condemnet factum est hoc..... Rogeriusque et Paganus uocatus Bonifacius..... Otto Girobaldus Joannes otto ubertus andreas albertus Adam Lamber- /243/ tus agyfredus adam ioannes boso Varimundus arduinus otto et alii plures fuerunt testes.

Ubertus et ardicio atque Vilielmus barbanus et nepotes atque item ardicio et Goslanus seu Vitalis georgius in omnes hanc cartam confirmauerunt in presentia bonorum hominum quorum nomina sunt magifredus bocabouis uido ragiade ioannes binel ubertus sarfeugi bonifacius robaldus niuizani. Item robaldus ubertus brexani ugus regi testes sunt.

Anno dominice incarnationis milesimo centesimo quinquagesimo tertio primo die mensis ianuarii indictione prima.

Ego Iordanus notarius interim et hanc confirmationem ad memoriam recolendam subscripsi.