[15 r^o]

/1/ Italiano →
Francese →

Incipit liber miraculorum sancte ac beatissime Fidis virginis et martyrts, editus a Bernardo scolastico, Andecavine scole magistro^a.

Incipit epistola ad domnum Fulbertum, episcopum Carnotensem^b.

Sanctissimo^c atque hominum doctissimo Fulberto, Carnotano episcopo, Bernardus, scolasticorum minimus, summę beatitudinis donum.

Cum dudum Carnoti vestra sincera conversatione fruerer, accidebat crebrius ut vel scribendi causa vel orandi sanctę Fidis martyris, quę extra muros ejusdem urbis sita est, ęcclęsiolam adirem¹. Qua de re memini nos aliquando inter /2/ confabulationis colloquia incidisse in mentionem sanctę Fidis miraculorumque ejus, quę in loco Conchacensis cęnobii, ubi sacrosanctum corpus illius veneranter excolitur, omnipotentis Christi munere fiunt assidue. Quę, quia partim vulgarium fama cęlebrari videbantur, partimque inaudita habebantur, haut aliter quam inanis fabulę commenta a fide rejiciebantur. Et tamen cum quod verum erat per voluntatem Dei silere non poterat, verique opinio pene per universam Europam jam discurreret, paulatim subiit michi in corde tacita et oblivionis impatiens cogitatio uti ipsum sanctę martyris habitaculum eodem studio discendi adirem. Postremo adeo res rediit huc, ut voti inde facti tempus diemque, ne daretur oblivioni, in manuali codicello notaverim. Interea causa extitit qua ad urbem Andecavensem, ab ipsius urbis episcopo exoratus, transmigrarem. Ubi fere per triennium per inanes nugas, ut verum confitear, tempus studii conterens, excessi terminum voti. Quippe bonam oportunitatem^d expectabam, quę succedentibus multiplicis curę occupationibus, adeo me falsa expectatione reddidit delusum, ut velut piscis intra linea claustra captus, quo magis expediri conabar, eo gravioribus malis implicarer. Tandem vero ne sub specie adversitatis desidię meę viderer consulere, cum etiam occultos et pene [15 v^o] inextricabiles diabolica fraude michi persentiscerem parari laqueos, prorsusque arte inimica a cęptis cogitantem de bonis absterreri, postpositis repente rebus, ad desideratum gloriosę martiris mausoleum Domino ducente perveni. Hic ergo de virtutibus sanctę Fidis postquam sollicite cępi inquirere, tanta a diversis relatoribus miraculorum affluentia habundavit, ut nisi audiendi ardens esset animus, nimio tedio afficerent cerebrum. Verum quia ipsum hominem, cujus oculi violenta avulsione radicitus abstracti fuerant et postmodum salva naturę integritate reformati, ipse videre merui, et nunc in hac ętiam hora dictandi video^e, eodemque prodente, universa attestante provincia, novi, primum id tanquam: tamquam S. tanquam miraculorum /3/ fundamentum ceterorum lectioni inserendum puto, non solum sensum e sensu, sed etiam verbum e verbo, ut ab ejus ore audio, brevitatis alienus, longam satis lineam narrationis texere legentibus. Post hęc vero pro redeundi festinatione perpauca statui adjicere miracula. Reliquorum vero pulchriora summa brevitate cursimque notata, ea quidem quę ętate nostra non sunt antiquiora, quorumque testes in promptu, non fabulosam, sed evidentissimam veritatem elicuerint, mecum in patriam Deo duce ferendum delibero, quo videlicet diligentiori datus ocio, abundantiorem lecturis faciam lectionem.

Hęc ergo, mortalium doctissime, cum acceperis, artis tantum positionem corrige: nam quicquid narratum fuerit, quamvis indoctus et recte dictandi imperitus, non tamen simplex ad audiendum, nec facilis ero ad credendum; aut potius, si fedum tibi videtur stilum imparem materię materiam polluisse, tu te tibi, salva benivolentia mea, quęm constat unice in altiorem sapientię gradum evasisse, tam nobile tamque gloriosum thema nobili gloriosoque stilo decoraturus sume, ne veritas malo stilo corrosa legentibus horreat, ac per hoc res optima vilescat: nam tantam talemque historiam tanquam abjectis sapientibus occupasse presumptoris potius est improbitas, nisi quia causa in medio prolata me ab hac audatie: audatię S. audatie noxa facit immunem. Quam ut manifestius edicam, melius est cęlestia miracula, nunc dum sunt nova et indubia, a scolastico quamlibet indocto salva veritate utcumque tradi litteris, quam ab ignotis mundi partibus oscitantem spe dubia oratorem expectari. Ergo non adeo culpandus michi videor, si divinę gratię munera pro viribus exprompterare contendo, [16 r^o] cum ipsa scriptorum inopia ut id agam vehementer expostulat. De cętero qui hoc lecturi estis, moneo ne in hujus scripturę concordia scandalizemini, consequentiam temporum quęrentes, non enim permittit me instans redeundi necessitas ad purum investigare, nisi ea quę sine detrimento fructus minime sunt pretermittenda. Unde non hic in hac scriptura libri, quem de virtutibus sanctę Fidis Deo cooperante exordior /4/ componere, annorum ordo, sed miraculorum concordabit similitudo, quorum inviolabili veritate diligentissime a me exquisita, quia nichil verius, precor ut fidem relatu pleno corde accommodetis, ne vobis sanctę martyri postmodum minus derogasse sit satius: aut potius, si rei prodigiosę inusitata novitas vos perturbat, id super omnia a vestra^f fraternitate procumbens terratenus peto, uti nostro tempore non tam orationis quam causa experientię, et vos quoque me regresso huc veniatis, ne intempestive falsum judicetis inexperti, cujus veritatem ultro propalabitis experti.

Explicit epistola.