Liber Miraculorum
Sancte Fidis
ed. Bouillet 1897

Liber IV

[102 ro]

/215/ Francese →

[XXIII]

De milite qui ab intestinorum inordinatis motibus fatigabatur.

In S. non appare la divisione in versi Nec genus hoc clari medicaminis ecce silendum,

Credo quod insigni dignata est ludere facto.

/216/

Alma Fides, prebens cęlestia medicaminan cunctis,

Debilitas variis quos torquet amara figuris,

Et plausu dignas signat quandoque medelas,

Quales nec Phebo genitus, neque Pontica tellus,

Miscuit egentibus Chiron nec dextra biformis.

Hęc quoque non ferro morbos abradit adunco,

Carmina nec tetricis frigultat anilia menbris,

Cuncta sed imperio prebet virtute potenti.

Carceris antra patent, ergastula fracta dehiscunt,

Ferrea vincla velut glacies sub sole liquescunt

Virginis adventu, nec habent vim lora nocendi.

Quin etiam, profugo fera mors exterrita lapsu

Faucibus arreptam suspirat perdere predam,

Et vitę reddi priscosque redire sub ortus

Ultimus extulerat quos justo tempore finis.

Ipse nec his lacrimis credo sine fine carebit

Tartarus invitas patiens persepe rapinas,

Quas virgo cluens adimit et ad ethera ducit,

Ascribitqueo poli cives quos noxia sontes

Vita per obscenos jampridem fecerat actus.

Hunc quoque supplicibus votis cuncta piorum,

Aut memor obsequium, si quid sibi venerit olim,

Sospite dum vita licuit, res atque poposcit.

Hoc pia virgo jugi meditamine mente retractans,

Audet adire tronum cui proxima semper aderet,

In quo celsitonans residet rex denique regum,

Mitibus alloquiis meritas et temperat iras

Conciliatque reos, et celo subveit alto,

Annotat et sacro cives concivis in albo,

Et facit eternę patrię super astra colonos.

Et quia de sanctę martiris excellentia celo terraque clarissima pauca Meonio modo cecinimus, causa monet ut ad ea quę restant sermonem convertamus.

p Arvernico in pago miles erat strenuus, cui insidiante /217/ infortunio, interiora, statum suum per interlunia deserentia, cum magno intestinorum murmure in verenda usque erumpebant. Unde nimio merore attritus, mortem sepe orabat, ne hęc pateretur diutius. Post multum vero tempus, [102 vo] de milite pedes factus, consciam morbi uxorem alloquitur, consilio cujus fretus, sanctę Fidis super hoc deliberat expetendum beneficium. Muliere quidem reluctante et multa obiciente, ille conceptam peragit voluntatem, ac ita sanctam adit virginem. Cujus ante sacratissimum corpus devolutus, pro quo venerat cum lacrimis sepius ingeminat, ac pro salute obtinenda propensiora fundit precamina. Sequenti vero nocte ante sanctum mausoleum virginis, post orationum studia sonno depressus, videt sibi sanctam martirem assistere, et quasi subverecundo, ut mos est virginibus, eum alloqui sermone: Dormisne? inquam. Qui cum se dormire respondisset, beata virgo ita fando eum: eum fando S. fando eum prosequitur: Scias me, inquam, hactenus minime fuisse interpellatam pro hujuscemodi causa, ut ista est pro qua nostra sollicitas suffragia, cum ex diversis morbis valida conlulerim agridia. Sed ne omnino hinc inconsultus abeas, quę tibi fient salubriora paucis adverte expediant. Nosti illum qui tuam incolit viciniam, fabrum ferrarium? Qui cum sibi nomine et facie bene notum esse subintulisset, rursus eadem virgo: Illum, inquam, nil cunctatus aggredere, et ut cum malleo, ex quo candens massa a fornace fervefacta contuditur, adnisis viribus roga super illam passionem in incude positam, tibi validissimum ictum iniciat, qua celeriter tibi salutem conferet optatam. His ille verbis, cachinno simillimis, stupore simul et admiratione permotus, sonno abrumpitur, et quid sibi talis visio velit alto corde versat diutius. Tandem vero domum regressus, obfirmato in mortem pectore, fabrum predictum nemine conscio aggreditur, et quę per sanctam Fidem imperata fuerant indicat secretius. Quibus ille auditis, toto corde collabitur, neque se hanc fantasticam ludificationem jam acturum jurejurando testatur. Crede, inquam, mihi, domine, quia non medentis, sed potius ludificantis verba hęc sunt, quorum monita si credulus prosequi volueris, /218/ mortis tuę reus argui poteris. Ego tamen nequaquam hujus criminis ero actor tam pessimi. Novi enim procul ambiguo presentem te incurrere mortem ex hoc. Cui ut excusatus abisset multa conjectanti, et multa metu parentum si verbere suo vitam cum dolore finiret, in faciem ei obiceret, mox eques illi fidem facit nihil horum sibi eveniendum. Quid plura? Sternuntur super incudem genitalium turgida palearia, atque ad ictum preparantur morbida verenda. Sed mox ut adductis lacertis sublatum in aera cernit immensum mallei pondus, incredibili pavore concussus, retro resupinus labitur, ac velut exanimis cum gravi fragore membrorum resupinatur. Qua in precipiti ruina, mirabile dictu, confestim omnis illa intestinorum ebullitio ita interius resorbetur, ut numquam ulterius in vita sua foris erumpere videretur. Sic ille nec cauterio adustus nec ullius antidoti potioneq curatur, incolomis evasit, sanctę Fidis, ut ita dicam, ludus omni posteritati cum alacritate satis admirandum spectaculum facturus. [103 ro] Sic illa ponderosa allevatur sarcina, sic dura reprimitur ignominia. Sic pro terribili mortis horrore ad laudem et gloriam sanctę martiris ineffabilis gaudii curatus perfunditur inmensitate. Quę res ne cuiquam ridiculo similis facta videatur, ac per hoc veluti a nobis conficta videatur, non absurdum ducimus Robertum, Cantojolensis monasterii1 abbatem, virum reverenda canicie satis honestum, in publicum advocare, cujus testimonio hoc nobis manifestatum est quod referimus, quia ille qui passus est longe positus, nostris postmodum non apparuit obtutibus. Illius ergo ab ore didicimusr qui non inepta adulatione, non ficta scurrilitate aures populi palpat, sed veritate quicquid ore profert commendat. Denique si de tali relatore dubitatur, de beneficiis Dei diffiditur.

Torna su ↑

[Nota a p. 215]

[XXIII]. S. C. S. C. Negli Errata si indica la corr. S. C. B. A., ma vedi sotto la nota p. Torna al testo ↑

[Note a p. 216]

n. machona S. Torna al testo ↑

o. asseribusque C. Torna al testo ↑

p. Ce qui suit se trouve dans S. C. B. A. Torna al testo ↑

[Note a p. 218]

q. amistide, et au-dessus: potione C. Torna al testo ↑

r. Ici s’arrête C. Torna al testo ↑

1. Cantojolense monasterium, le monastère de Chanteuge, dans le diocèse de Clermont, puis de Saint-Flour. Le Gallia christiana mentionne un abbé du nom de Robert, qui fut ensuite abbé d’Issoire sous le règne de Lothaire – regnante Lothario, – c’est-à-dire entre 954 et 986. (Gall. christ., II, col. 437). Torna al testo ↑